Dit opiniestuk is op 23 april 2024 verschenen in DeWereldMorgen. Lees het hier.
Door Sophia Honggokoesoemo
In 1995 riep UNESCO Wereldboekendag uit tot een dag om het belang van boeken en lezen te benadrukken. Ook in Vlaanderen krijgt deze dag, op 23 april, een bijzondere plaats met de tweede editie van de Vlaanderenleestdag. Het is een dag waarop Vlaanderen iedereen wil aanzetten tot lezen. In de pauze, thuis, zelfs op het toilet. ‘Het kan altijd en overal!, luidt de nieuwe campagne.
Met steeds meer kinderen die een andere thuistaal hebben, is lezen ook voor hen van groot belang. Ja, zowel in de eigen thuistaal als in het Nederlands kunnen kinderen genieten van een boek. Nik Nak vzw brengt beide talen samen in prentenboeken op maat, zodat anderstalige ouders én kinderen samen kunnen lezen. Maar ook opvoeders en leerkrachten kunnen hier gebruik van maken. Een verrijking voor beiden. Samen kunnen lachen, huilen, stampen, gieren en tieren, als ze maar lezen, lezen en nog eens lezen.
Lezen in de schooltaal is voor de meesten een evidentie en het belang kan niet onderschat worden voor hun (school)loopbaan. Lezen in de thuistaal wordt daarentegen wel eens in vraag gesteld. Onderzoeken (Agirdag, Duarte, Gaikhorst, Marinella) tonen echter aan dat een positieve houding ten aanzien van de thuistaal op school, in de kinderopvang, in buitenschoolse activiteiten en thuis bijdraagt aan het welbevinden en aan de algemene ontwikkeling van talen bij kinderen.
Meertaligheid wordt vaak geprezen als het gaat om talen zoals Duits of Engels. Wanneer we spreken over bepaalde andere thuistalen, zoals niet-Europese talen, zien velen daarentegen doembeelden van (taal)achterstand. Nochtans verschilt het taalproces en de taalontwikkeling niet om goed de schooltaal en andere talen te begrijpen, te lezen of te spreken.
Een sterke taalontwikkeling is eerder gelinkt aan taalrijkdom dan aan het beheersen van specifieke talen, eentaligheid of meertaligheid. Hoe rijker de woordenschat hoe beter de taalontwikkeling, ook om een tweede en derde taal te leren. Daarnaast zijn motivatie en betrokkenheid prioritaire elementen om een taal vlot te leren. Door naast vele andere kinderboeken, ook kinderboeken aan te bieden in zowel de thuistaal als schooltaal, erkennen en waarderen kinderen, ouders, leerkrachten en andere opvoeders beide talen, waar en wat je ook leest.
Onderzoeken tonen echter aan dat een positieve houding ten aanzien van de thuistaal op school, in de kinderopvang, in buitenschoolse activiteiten en thuis bijdraagt aan het welbevinden en aan de algemene ontwikkeling van talen bij kinderen
Laten we kinderen, ouders of opvoeders niet op de vingers tikken of veroordelen wanneer we spreken over meertaligheid, maar net appreciëren en ondersteunen met de talloze waardevolle praktijken, tools en boeken die de algemene taalontwikkeling versterken.
Laten we iedereen aan het lezen zetten. ‘Het kan altijd en overal’, volgens de campagne. Terecht. Ik voeg eraan toe: ‘voor iedereen.’ Zonder enige uitzondering van iemand of iemands taal.
Sophia Honggokoesoemo is stafmedewerker bij LEVL en auteur en illustrator van het nieuwe prentenboek ‘Het geheim van konijn’ (april 2024), uitgegeven door Nik Nak vzw. Bij het prentenboek is interactief lesmateriaal ontwikkeld, beschikbaar op het digitaal platform Gyzny.
Het boek is verkrijgbaar in het Arabisch, Oekraïens, Chinees, Frans, Russisch naast het Nederlands.